İmmunitet Gücləndirici Vitaminlər
İmmunitet nədir və nə üçün vacibdir?
İmmunitet sistemi, bədənimizin viruslar, bakteriyalar və digər zərərli mikroorqanizmlərlə mübarizə aparmaq üçün qurduğu təbii müdafiə qalxanıdır. Bu sistem nə qədər güclü olarsa, biz bir o qədər az xəstələnərik və bədənimiz daha tez sağalar.
Bədənimizin təbii müdafiə sistemi
İmmunitet sistemi ağ qan hüceyrələrindən, limfa düyünlərindən və müxtəlif orqanlardan ibarət kompleks bir sistemdir. Onun əsas vəzifəsi orqanizmə yad olan hissəcikləri tanımaq və zərərsizləşdirməkdir.
Zəif immunitetin əlamətləri
- Tez-tez xəstələnmək
- Yorğunluq
- Dəridə solğunluq
- Yaraların gec sağalması
- Daimi allergik reaksiyalar
İmmuniteti gücləndirən əsas vitaminlər
Vitaminlər immunitetin güclü saxlanmasında əsas rolu oynayır. Gəlin, bu vitaminləri daha yaxından tanıyaq.
C vitamini
C vitaminin əsas funksiyaları
C vitamini antioksidant təsirə malikdir və ağ qan hüceyrələrinin fəaliyyətini gücləndirir. Bu da bədənimizin infeksiyalarla mübarizəsini asanlaşdırır.
Hansı qidalarda var?
- Portağal, limon, kivi
- Qırmızı bibər
- Brokkoli
- Çiyələk
D vitamini
Günəş vitamini və immunitet
D vitamini əsasən günəş şüaları vasitəsilə dəridə sintez olunur və immun hüceyrələrinin aktivliyini artırır. Qış aylarında bu vitaminin çatışmazlığı tez-tez müşahidə olunur.
D vitamini çatışmazlığının əlamətləri
- Əzələ zəifliyi
- Sümük ağrıları
- Tez-tez infeksiya
E vitamini
Hüceyrə qoruyucu güc
E vitamini sərbəst radikalların qarşısını alaraq hüceyrələrin zədələnməsinə mane olur və immun sistemini gücləndirir.
Təbii mənbələr
- Günəbaxan toxumu
- Badem
- Bitki yağları
A vitamini
Mükəmməl görmə və immun güc
A vitamini tənəffüs yollarını qoruyur, göz sağlamlığını təmin edir və infeksiyalara qarşı müqaviməti artırır.
B qrupu vitaminləri
Enerji və sinir sisteminə təsiri
B1, B6, B12 kimi vitaminlər enerji istehsalını artırır, sinir sistemini tənzimləyir və immuniteti dolayısı ilə dəstəkləyir.
Hər biri necə kömək edir?
- B6 – Antikorların istehsalını dəstəkləyir
- B12 – Ağ qan hüceyrələrinin yaranmasına kömək edir
- B9 (fol turşusu) – Hüceyrə bölünməsində vacibdir
Minerallar da vacibdir
Vitaminlər qədər bəzi minerallar da immun sistemini dəstəkləyir.
Sink
Ağ qan hüceyrələrinin düzgün fəaliyyəti üçün vacibdir.
Selen
Antioksidant təsir göstərir və immunitet reaksiyalarını tənzimləyir.
Maqnezium
Stressi azaldır və bədənin ümumi balansını qoruyur.
Vitamin kompleksləri və əlavələr
Tabletlər, kapsullar və damcılar
Əgər təbii qidalanma ilə kifayət qədər vitamin almaq mümkün deyilsə, həkim nəzarəti ilə əlavələr istifadə oluna bilər.
Təbii və süni vitamin fərqi
Təbii vitaminlər daha yaxşı mənimsənilsə də, keyfiyyətli sintetik vitaminlər də eyni təsiri göstərə bilər – əsas olan dozadır.
Hər gün hansı vitaminləri qəbul etməliyik?
Minimum olaraq C, D və B qrupu vitaminləri gündəlik qida rasionumuzda yer almalıdır. Qışda isə D vitamini əlavəsi daha vacibdir.
Qış və yaz aylarında vitamin ehtiyacı
Qış aylarında günəş azlığı və təzə meyvə-tərəvəz çatışmazlığı D və C vitamini ehtiyacını artırır. Yayda isə bu ehtiyac nisbətən azalır.
İmmuniteti zəiflədən faktorlar
Stress
Xroniki stress immunitetin fəaliyyətini zəiflədir.
Az yuxu
Yuxusuzluq bədənin bərpa proseslərini ləngidir.
Qidalanma pozuntusu
Fast-food və şəkərli məhsullar immun sistemi zəiflədir.
Vitaminlərin düzgün qəbul qaydası
Həddindən artıq qəbulun riski
Həddindən artıq vitamin qəbulu bədəndə toksiki təsir yarada bilər. Məsələn, D və A vitaminlərinin artıq dozası zərərlidir.
Uşaqlar və yaşlılar üçün vitamin tövsiyələri
Uşaqların inkişafında D, A və kalsium vacib rol oynayır. Yaşlılarda isə B12 və D vitamini çatışmazlığı daha çox görülür.
Bitkilər və immunitetə təsiri
Zəncəfil, sarımsaq, yaşıl çay kimi bitkilər antioksidant təsiri ilə immun sistemini gücləndirir.
Balanslı həyat tərzi və immunitet
Yalnız vitaminlərlə deyil, idman, yuxu və stress idarəsi də immunitet üçün vacibdir.
Nəticə və ümumi tövsiyələr
İmmunitet güclü olduqda bədənimiz xəstəliklərə qarşı daha dayanıqlı olur. Bu gücü saxlamaq üçün C, D, E, A və B vitaminləri, eləcə də minerallar əsas rol oynayır. Balanslı qidalanma, yuxu və aktiv həyat tərzi isə bu prosesi tamamlayır.